ویتامین B3 یا نیاسین چیست؟

ویتامین‌ها و مواد معدنی در سلامت بدن نقشی مهم ایفا می‌کنند. از این رو برای حفظ سلامتی بدن شناخت با تمامی ویتامین‌ها و خواص آن‌ها امری ضروری است.

ویتامین B3 یا نیاسین یکی از ویتامین‌های گروه B است که نقشی مهم در سلامت قلب، مغز، تنظیم کلسترول خون، پیشگیری از دیابت و درمان آن و … بازی می‌کند. شما می‌توانید با یک آزمایش ساده پی ببرید که آیا از این ویتامین به مقدار کافی در بدن خود دارید یا خیر. اگر میزان ویتامین B3  بدن شما کافی بود؛ نشان دهنده‌ی این موضوع است که شما رژیم غذایی مناسبی را رعایت می‌کنید. اما اگر دچار کمبود این ویتامین هستید می‌توانید با خوردن مواد غذایی مناسب یا مکمل‌های این ویتامین،‌ نیاسین یا ویتامین B مورد نیاز بدن خود را تأمین نمایید.

برای آن‌که بدانید ویتامین B3 یا نیاسین چیست و چه نقشی در سلامت بدن دارد در این بحث همراه ما باشید.

ویتامین B3 یا نیاسین چیست؟

ویتامین B3 که به نیاسین نیز شهرت دارد یکی از ویتامین‌های گروه B است که نقشی مهم در سلامت قلب، مغز، پوست و … ایفا می‌کند. از این رو مصرف آن برای بدن ضروری است. جالب است بدانید که این ویتامین نقشی مهم در متابولیسم کربوهیدارت‌ها، اسیدهای چرب و پروتئین‌ها ایفا می‌کند. همچنین از آن‌جا که این ماده‌ی مغذی در سوخت و ساز بدن وظیفه‌ای ویژه برعهده دارد، باید آن را در رژیم غذایی خود به اندازه‌ی کافی قرار دهیم.

از رایج‌ترین شکل‌های ویتامین B3 می‌توان به نیکوتین آمید که به نیاسین نیز شهرت دارد و نیکوتینیک اسید اشاره داشت. این دو شکل از ویتامین B3 از نظر اثرات فارماکولوژیکی متفاوت هستند اما فعالیتی شبیه به هم دارند.

شاید برای شما سوال پیش آمده باشد که چرا این ویتامین از بین گروه ویتامین‌های B بسیار متفاوت است. جواب ما به این سوال این است که بدن می‌تواند نیاسین را از پروتئین بسازد. اضافه‌ی نیاسین موجود در بدن نیز از طریق ادار دفع می‌شود. ازاین رو این ویتامین که جزو ویتامین‌های محلول در آب است می‌تواند به شکل روزانه مورد استفاده قرار گیرد. فقط دقت کنید که بیش از انداره مصرف نکنید چون همان اندازه که کمبود این ویتامین برای بدن مشکل ایجاد می‌کند؛ مصرف بیش از اندازه‌‌ی آن نیز اختلالاتی در بدن ایجاد می‌نماید. پس سعی کنید به اندازه‌ی نیاز بدن مصرف کنید.

ویژگی‌های منحصربه فرد ویتامین B3 یا نیاسین

. نیاسین برای متابولیزم کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها کاربرد دارد و می‌تواند انرژی مورد نیاز فعالیت‌های سلول‌های بدن را تأمین نماید.

. از دوز بالای ویتامین B3 در کنترل کلسترول خون استفاده می‌شود.

. استفاده از این ویتامین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را تاحدی زیادی کاهش می‌دهد.

. ویتامین B3  سبب کاهش فشارخون بالا می‌شود.

. این ویتامین بر روی عملکرد پوست و مو و همچنین سیستم عصبی تأثیرگذار است.

. ویتامین B3 می‌تواند مواد سمی و شیمیایی را از بدن دفع کند. این ویتامین همچنین نقشی مهم در تولید هورمون‌های جنسی که توسط غدد فوق کلیوی ترشح می‌شوند، بازی می‌کند.

علائم کمبود نیاسین

کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به بیماری پلاگر شود که بیش‌تر در کشورهای آفریقایی شاهد آن هستیم. در این بیماری که براثر کمبود ویتامین B3 شکل می‌گیرد؛ عضلات تحلیل رفته و مشکلات پوستی و گوارشی شدید ایجاد می‌شود که می‌تواند در برخی از افراد سبب مرگ شود. در زیر به تعدادی از علائم کمبود این ویتامین اشاره می‌کنیم.

. خستگی

. ضعف عضلات

. کاهش انرژی بدن و از دست دادن وزن

. افزایش کلسترول بد خون

. سوء هاضمه

. بی‌اشتهایی

. درد شکم

. تهوع و استفراغ

. سرگیجه و سردرد

. بروز افسردگی

. اختلالات تعادلی

. خارش پوست و اگزما

عوارض مصرف بیش از حد ویتامین B3 یا نیاسین

این ویتامین همان اندازه که برای بدن مفید است می‌تواند در هنگام مصرف بیش از اندازه اختلالاتی ایجاد کند. دوز بالای این ویتامین می‌تواند واکنش‌های پوستی، تهوع، استفراغ، یبوست و همچنین آسیب به کبد را در پی داشته باشد.

شایان ذکر است که برخی از تحقیقات نشان داده‌اند؛ مصرف بیش از اندازه‌ی نیاسین می‌تواند سبب بالا رفتن قندخون در افراد دیابتی شود.

مکمل‌های ویتامین B3 یا نیاسین

از مکمل‌های این ویتامین برای درمان کم‌خوابی، کاهش غلظت خون، کاهش کمبود پلاکت، درمان دیابت نوع دوم و بیماری‌های از این دست استفاده می‌کنند. دقت کنید که دوز مصرفی این ویتامین حتماً باید توسط پزشک تجویز شود.

مواد غذایی حاوی نیاسین

شما می‌توانید برای دریافت نیاسین مورد نیاز بدن از مواد غذایی چون گوشت گاو و بره، جگر، مرغ،‌ ماهی‌هایی همچون ماهی کولی، سالمون و تن، حبوبات، تخم مرغ،‌شیر و پنیر، قارچ، آجیل و دانه‌ی آفتابگردان،‌عصاره‌ی مخمر، نان‌ سبوس‌دار، سبزیجاتی با برگ سبز و … استفاده نمایید.