دوران بارداری اغلب با عارضهها و مشکلات عدیدهای همراه است. خانمهای باردار خیلی وقتها درگیر سرگیجه میشود. در این مقاله قصد داریم سرگیجه در دوران بارداری و راههای درمان آن را بررسی کنیم.
چه چیزی باعث سرگیجه در دوران بارداری میشود؟
سرگیجه در دوران بارداری کاملا بستگی دارد که در کدام سه ماهه بارداری هستید. در سه ماهه نخست دوره بارداری، سرگیجه مربوط به تهوع میشود. در این دوره زنان باردار نمیتوانند، غذا یا مایعات را در معده نگه دارند و به همین دلیل احساس ضعف و در نتیجه سرگیجه میکنند.
در سه ماهه دوم و سوم، تغییرات زیادی برای جا گرفتن کودک در حال رشد در بدن رخ میدهد. مثلا، ۳۰ تا ۵۰ درصد حجم خون افزایش میدهد، اما مقدار هموگلوبین، پروتئینی که مسئول رساندن اکسیژن به سلولها است، با افزایش حجم خون همگام نمیشود. در واقع وقتی بدن به اندازه کافی آهن برای تولید هموگوبین برای این افزایش حجم خون نداشته باشد، فرد دچار کم خونی میشود. و البته همین کم خونی عامل اصلی احساس سرگیجه و ضعف است. دقیقا به همین دلیل است که متخصص زنان یا ماما پس از مشاهده آزمایشهای روتین برای شما مکملهای آهن تجویز میکند.
کم آبی در دوران بارداری
کمآبی بدن، یکی دیگر از عوامل موثر در ایجاد احساس ضعف و در نتیجه سرگیجه در دوران بارداری است. زنان باردار باید همیشه به اندازه کافی مصرف کنند. آبرسانی کافی به بدن در زنان بادار بسیار حیاتی است، چرا که آب برای رشد کودک ضروری است. معمولا مواردی مانند تهوع صبحگاهی و مشغولههای رایج باعث میشود تا مادر باردار به اندازه کافی آب ننوشید و نتیجا دچار سرگیجه شود.
همچنین در طی دوره بارداری، زنان ممکن است به دلیل شل شدن رگها سرگیجه را تجربه کنند. شل شدن رگها در زنان باردار در نتیجه افزایش هورمونها ایجاد میشود. همانطوریکه در بالا اشاره شد، در دوره بارداری حجم خون افزایش مییابد. و البته، افزایش حجم خون یکی دیگر از عوامل موثر در شل شدن رگها ست. وقتی رگها شل میشود، چرخش و انتقال خون از پاها به قلب و مغز و کودک سختتر میشود و همه این عوامل باعث سرگیجه در مادر میشود.
حس سرگیجه دوران بارداری چطور است؟
زنان در دوره بارداری به علائم مختلف ممکن است سرگیجه را تجربه کنند. سرگیجه به همراه احساس ضعف ممکن است سراغ مادر بیاید، یا مادر حس کند اتاق به دور سرش میچرخد. همچنین ممکن است سرگیجه به همراه احساس تهوع باشد. حتی در مواردی سرگیجه به همراه تغییراتی در حس بینایی، مثلا دیدن ستارههای نورانی، یا عدم توازن و حس افتادن رخ دهد.
به عنوان مادر باردار اگر احساس سرگیجه کردم چیکار کنم؟
اگر شما در دوران بارداری به سر میبرید و اغلب حس سرگیجه به سراغ میآید، بهترین کار این است که خیلی سریع مکان مناسبی برای نشستن یا درازکشیدن پیدا کنید و بعد از حدود ۵ دقیقه سعی کنید به آهستگی بلند شوید.
وقتی سرگیجهتان تمام شد، مایعات بنوشید و خوراکی بخورید. خوردن میوه نه تنها خیلی سلامت است بلکه خیلی سریع قند خون را تنظیم میکند. اساسا برای برخی مادران باردار، احساس ضعف میتواند نشانهای از تغییرات میزان قند خون باشد.
اما احساس سبکی در سر میتواند از نشانهها دیابت بارداری باشد، بنابراین در مراجعه به متخصص زنان یا ماما حتما این موارد را در شرححالپزشکیتان ذکر کنید.
در روزهای گرم توصیه میکنیم حتما در زیر سایه و مکانهای خنک حرک کنید و از مکانهای گرم اجتناب کنید. البته نوشیدن آب و آبرسانی کافی هم نباید هرگز فراموش شود.
در ضمن حمام و دوش آب گرم میتواند به شما احساس سرگیجه دهد. در نتیجه توصیه میشود همیشه با آب ولرم حمام کنید و دوش بگیرید.
چطور میتوانم از سرگیجه دوره بارداری اجتناب کنم؟
هرگز سریع از جاتان بلند نشوید و خیلی آهسته بلند شوید. اصولا در دوران بارداری عجله در هر کاری خواه بلندشدن از تختخواب خواه سر میزغذا باید اجتناب کنید. در ضمن خوابیدن روی کمر هم میتواند در زنان باردار باعث سرگیجه شود، چرا که وزن و سنگینی رحم به بزرگسیاهرگ (vena cava) فشار وارد میآورد. به طور معمول، این بزرگسیاهرگ خون را برای اکسیژن رسانی به قلب و ریهها برمیگرداند، اما فشار اضافی میتواند جریان را مختل کرده و احساس ضعف کند. بنابراین مادران باردار باید برای خوابیدن وضعیت متفاوتی انتخاب کند و از روی کمر خوابیدن اجتناب کنند.
همچنین از ایستاندن طولانی مدت هم باید اجتناب کنید، اما اگر کار و سبکزندگیتان به شما امکان نمیدهد، توصیه میکنیم حتما به طور متناوب و مکرر به خودتان استراحت دهید.