بروز اختلال هورمونی در زنان از جمله مشکلاتی است که ممکن است بسیاری از بانوان در زندگی خود آن را تجربه کرده باشند. این اختلالات میتواند به دلایل متعدد و در ادوار مختلف زندگی همچون دوران بارداری، دوران بلوغ، دوران عادت ماهیانه، پس از زایمان، دوران یائسگی و … خود را نشان دهد. این اختلالات حتی اگر ناچیز باشد ممکن است عواقب جدی را با خود به دنبال داشته باشد پس این مدل تغییرات هورمونی را جدی بگیرید.
شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که علائم این اختلالات چه چیزهایی میتواند باشد. شاید تاکنون برای شما به ویژه در دوران جوانی پیش آمده باشد که با جوشهای صورت، موهای زائد در ناحیهی گردن و سینه، چاقی ناگهانی و … مواجه شده باشید. این تغییرات در اکثر مواقع بر اثر تغییرات هورمونی شکل میگیرند؛ که تعادل زندگی افراد مبتلا را بسیار برهم زده و عواقب جدی به دنبال خود خواهند داشت. ازاین رو برای آنکه با اختلالات هورمونی در زنان، از نشانهها تا درمان آشنا شوید؛ در این بحث همراه ما باشید.
اختلالات هورمونی به طور معمول در زنان در دوران عادت ماهیانه، دوران بارداری، پس از زایمان، دوران یائسگی اتفاق میافتد. اگر اختلالات هورمونی در دوران بارداری و شیردهی اتفاق بیافتد در اکثر مواقع نیازی به درمان ندارد چون هر زمان دوران بارداری به اتمام رسد و عادت ماهیانه شروع گردد بدن به حالت عادی باز خواهد گشت. اما چه موقع این اختلالات باید جدی گرفته شوند؟
جالب است بدانید که برای تعادل هورمونهای بدن شما غدههای هیپوتالاموس و هیپوفیز و تخمدانها باید عملکرد مناسب داشته باشند. در این راستا غدهی هیپوتالاموس سبب ترشح هورمون FSH و LH شده و این هورمونها سبب تحریک تخمدانها شده و بدین ترتیب تخمدان در هر ماه یک تخمک آزاد میکند. در ادامه نیز جدارهی رحم در هر ماه دچار ریزش شده و عادت ماهیانه شکل میگیرد. اما گاهی به دلیل بیماریهایی همچون تخمدان پلی کیستیک این فیزیولوژی در بدن دچار اختلال میشود که باید جدی گرفته شود. فقط دقت کنید که ممکن است اختلال در عادت ماهیانه به دلیل کم کاری تیروئید یا پُرکاری آن نیز باشد.
بانوان در هر دورهای از زندگی ممکن است اختلالات هورمونی را تجربه کنند که برخی از آنها باید بسیار جدی گرفته شوند. برخی از این اختلالات عبارتند از افزایش وزن ناگهانی، افسردگی، اضطراب، نوسانات خلقی، سردرد، میگرن، تغییرات دمایی، کاهش میل جنسی، بثورات پوستی، بروز آکنه، سندروم پیش از قاعدگی، عفونت ادراری، رشد موهای زائد، خستگی زیاد، مشکلات خواب، لکه بینی زیاد بین دورههای عادت ماهیانه، نامنظم شدن عادت ماهیانه و …
اولین روش رایج برای تشخیص اختلالات هورمونی آزمایش خون است. در این آزمایش سطح هورمونهایی نظیر FSH، TSH، LH، پروژسترون، تستوسترون، پرولاکتین و … اندازهگیری میشود. در این آزمایش فرد باید ناشتا بوده و در روز سوم تا پنج عادت ماهیانه قرار داشته باشد.
روش دیگر برای تشخیص اختلالات هورمونی انجام تصویربرداری و سونوگرافی از تیروئید، تخمدانها، غدد آدرنال، غدد فوق کلیه است. اما اگر دکتر تشخیص دهد که اختلالات هورمونی مربوط به غدد است امکان دارد؛ دستور انجام ام.آر.آی دهد.
. بسیاری از پزشکان برای درمان اختلالات هورمونی و متعادل کردن هورمونها، مصرف مواد مغذی را پیشنهاد میکنند. ازاین رو اگر با این مشکل روبهرو هستید بهتر از مواد غذایی سرشار از فیبر مثل حبوبات، غلات سبوسدار و انواع میوهها و سبزیجات استفاده نمایید.
.همچنین بهتر است از منابع گیاهی سرشار از استروژن همچون دانهی سویا یا عدس و نخود استفاده کنید.
. اگر اضافه وزن دارید سعی کنید با ورزش کردن و رژیم غذایی مناسب آن را کاهش دهید. چون کاهش وزن و رسیدن به وزن مطلوب دورههای عادت ماهیانه را منظم کرده و شانس بارداری سالم را بیشتر میکند.
. در اکثر مواقع افرادی که دچار اختلالات هورمونی هستند، موهای زائد در ناحیهی سینه و گردن دارند. ازاین رو اگر با این مشکل روبهرو هستید سعی کنید موهای زائد خود را با روشهای مختلف که لیزر و الکترولیز از مهمترین آنهاست؛ از بین ببرید.
. اگر دچار خشکی و ناراحتی در ناحیهی واژینال خود هستید از کرمهای روان کنندهی حاوس پارابن یا گلیسیرین استفاده نمایید.
. رژیم غذایی مناسب داشته باشید و مواد غذایی سرشار از مواد مغذی را در برنامهی غذایی خود قرار دهید. بدین ترتیب شما کمتر دچار مشکلات ناشی از اختلال هورمونی خواهید شد.
شایان ذکر است که از روشهای موثر در درمان اختلالات هورمونی میتوان از استروژن درمانی، استروژن واژینال، متفورمین، روشهای هورمونی جلوگیری از بارداری، داروهای آنتیآندروژن، تستوسترون تراپی و … اشاره داشت که بادی حتماً توسط پزشک معاج تجویز شوند.